Praca bez umowy – aspekty prawne

Bez umowy – kto i dlaczego pracuje na czarno

Przez ostatnie kilka lat można zaobserwować spadek bezrobocia w Polsce. Według Głównego Urzędu Statystycznego wynosi ono 5,4%. Mimo, że obecnie w wielu branżach poszukiwani są chętni do pracy, to wiele osób decyduje się na pracę na czarno. Najczęściej są to ludzie z niskimi kwalifikacjami, którzy nie mogą znaleźć pracy. Zatrudnienie w szarej strefie to czasami jedyna możliwość zarobienia pieniędzy. Obowiązki bez umowy na piśmie wykonują także nielegalni imigranci. Obcokrajowcy z niektórych państw potrzebują pozwolenia na pracę. Brak odpowiedniej dokumentacji zmusza ludzi do bezprawnego zatrudnienia.

Praca bez umowy – konsekwencje dla pracodawcy

Zatrudnianie pracowników na czarno to dla przedsiębiorców obniżenie kosztów. Przede wszystkim od pensji nie są odprowadzane składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Taka sytuacja ma jednak swoje minusy. Jeśli pracodawca decyduje się na łamanie prawa, to może spodziewać się konsekwencji np. w postaci grzywny nałożonej przez Państwową Inspekcje Pracy. Oprócz tego należy uregulować zaległe składki wraz z odsetkami. Firma zatrudniająca na czarno traci zaufanie kontrahentów i klientów.

Praca na czarno – konsekwencje dla pracownika

Kary za nielegalne zatrudnienie płacą najczęściej pracodawcy. Podwładni nie podlegają sankcjom, chyba że posiadają status osoby bezrobotnej. W takiej sytuacji pracownicy, którzy nie mają podpisanej umowy, są zmuszeni do zapłaty kary nie niższej niż 500 zł.

Przy nielegalnej pracy nie są wypłacane składki emerytalne. W związku z tym po przepracowaniu odpowiedniej liczy lat nie można liczyć na wypłatę świadczenia emerytalnego. Brak ubezpieczenia utrudnia także korzystanie z publicznej służby zdrowia.

Problemy mogą się także pojawić, gdy podczas wykonywania obowiązków doszło do wypadku w pracy. Po nieszczęśliwym zdarzeniu pracodawca powinien sporządzić protokół powypadkowy, który jest podstawą do wypłacenia odszkodowania. Przy nielegalnym zatrudnieniu walka o pieniądze nie jest łatwa. ZUS odrzuci wnioski o rekompensatę, dlatego trzeba zwrócić się o pomoc do sądu pracy.

Podpisując umowę o pracę, zatrudnieni mają większe szansę na wygranie spraw np. z nieuczciwym pracodawcą. Brak pisemnego potwierdzenia nawiązania stosunku pracy nie oznacza, że podwładny znajduje się na przegranej pozycji, jednak trudniej jest dochodzić swoich praw.